GANDHI JAYANTI 2024: गांधीजींचा पहिला आश्रम नागपुरात; सिरसपेठमध्ये पूनमचंद रांका यांनी दिली होती जागा

2 October Gandhi Jayanti, gandhi jayanti celebration 2024,mahatma gandhi ashram nagpur maharashtra : राष्ट्रपिता महात्मा गांधी यांचा महाराष्ट्रातील पहिला आश्रम नागपुरात सुरू झाला होता. गांधीजींना नागपूरविषयी विशेष जिव्हाळा होता. त्यामुळेच सेवाग्राम आश्रमाच्या पूर्वीच त्यांनी नागपुरात आपला आश्रम सुरू केला होता. पूनमचंद रांका यांच्या पुढाकाराने आताच्या सिरसपेठ भागात १९१८ ते १९१९ यादरम्यान असहयोग आश्रम सुरू करण्यात आला होता. महात्मा गांधी अनेकदा या ठिकाणी येऊन राहायचे. याशिवाय, महात्मा भगवान दीन, माखनलाल चतुर्वेदी, विनोबा भावे, पं. सुंदरलाल, पं. जवाहरलाल नेहरू, सरदार पटेल असे कितीतरी दिग्गज या आश्रमात राहिले होते. रांका यांनीच या आश्रमासाठी जागा दिली होती.

प्रार्थना, सूतकताई या आश्रमात नियमित व्हायची. येथे खादीचे कापड तयार करून ते महाल भागात विकले जायचे. १९२३ साली जबलपूरला झेंडा सत्याग्रहाची सुरुवात झाली. मात्र, सरकारने तेथील काँग्रेसच्या मोठ्या नेत्यांना अटक केली. त्यामुळे या आंदोलनाचे मुख्य केंद्र म्हणून मग नागपुरातील या आश्रमाची निवड करण्याचा निर्णय काँग्रेस कार्यकारिणीने घेतला. महात्मा भगवान दीन यांच्याकडे गांधीजींनी आश्रमप्रमुख म्हणून जबाबदारी दिली. काही वर्षांपूर्वी या आश्रमाच्या जागेवर नवीन इमारत उभी झाली आहे.

नागपुरातील सीताबर्डी किल्ल्यावरील कोठडीत ब्रिटिशांनी महात्मा गांधींना जवळपास महिनाभर ठेवले होते. त्या स्मृती त्या कोठडीत अजूनही जपून ठेवण्यात आल्या आहेत. १० एप्रिल १९२३ ते १५ मे १९२३ असे जवळपास ३५ दिवस गांधीजी येथील कोठडीत होते. आता त्या कोठडीसमोर तसा फलक लावण्यात आला आहे. तसेच कोठडीच्या आत काही पुस्तकेही ठेवण्यात आली आहेत.

गांधीजींना येथे ठेवण्याच्या तीन वर्षे आधी म्हणजे १९२० साली नागपुरातच गांधीयुगाचा उदय झाला होता. कोलकोता येथील काँग्रेसच्या अधिवेशनात महात्मा गांधींनी जो असहकारितेचा ठराव मांडला होता, त्याच्यावर शिक्कामोर्तब १९२०च्या नागपुरातील अधिवेशनात झाले होते.

(businessman punamchand ranka donated the land in Nagpur where Mahatma gandhi made first ashram)

अशाच अधिक बातम्या वाचण्यासाठी भेट द्या महाराष्ट्र टाइम्सला. ताज्या बातम्या, शहर, देश, अर्थ, क्रीडा, भविष्य आणि लाइफस्टाईल संदर्भातील सर्व बातम्यांचे अपडेट्स मिळवा. व्हिडिओ पाहण्यासाठी मराठी TimesXP ला भेट द्या.

2024-10-02T11:28:13Z dg43tfdfdgfd