मुंबई- राष्ट्रपिता महात्मा गांधी यांचा जन्म २ ऑक्टोबर रोजी झाला. आज त्यांची जयंती सर्वत्र मोठ्या उत्साहात साजरी केली जात आहे. गुजरातमधील पोरबंदर येथे जन्मलेल्या गांधीजींनी देशाला स्वातंत्र्य मिळवून देण्यासाठी आपले सर्वस्व दिले. आजही देशवासी त्यांना आपले प्रेरणास्थान मानतात. महत्मा गांधींच्या वेळी सिनेव्यवसाय फारसा विकसित झाला नव्हता. त्याकाळी तुरळक लोक सिनेमे पाहायला जायचे. आज आम्ही तुम्हाला महात्मा गांधीं पहिला आणि शोवटचा सिनेमा पाहण्यासाठी कधी थिएटरमध्ये गेलेले, त्यांनी कोणता सिनेमा पाहिला आणि त्यांना तो कसा वाटला याबद्दल जाणून घेऊ.
महात्मा गांधींना चित्रपटांमध्ये विशेष रस नव्हता. पण एकदा ते चित्रपट पाहण्यासाठी थिएटरमध्येही गेले होते. विशेष म्हणजे तो चित्रपट त्यांच्याच आदर्शांवर आधारित होता. पण बापूंना हा चित्रपट फारसा आवडला नाही.
गांधीजींनी कोणता चित्रपट पाहिला?
मिळालेल्या माहितीनुसार महात्मा गांधींनी त्यांच्या आयुष्यात फक्त एकच चित्रपट पाहिला होता. या सिनेमाचे नाव रामराज्य होते. हा चित्रपट बापूंच्या त्या आदर्शांवर आधारित होता ज्यामुळे त्यांना भारतातही रामराज्य आणायचे होते. १९४३ साली प्रदर्शित झालेल्या या चित्रपटाची कथा बापूंच्या आदर्शांवर आधारित होती. दिग्दर्शक विजय भट्ट यांच्या एका विधानाने प्रभावित होऊन बापूंनीही हा चित्रपट पाहण्याचा निर्णय घेतला होता.
हा चित्रपट पाहून महात्मा गांधींनी भक्तीभावाने हात जोडले. इंडियन एक्सप्रेसने दिलेल्या वृत्तानुसार, चित्रपट पाहिल्यानंतर महात्मा गांधींनी दिग्दर्शक विजय भट्ट यांना गुजराती कवयित्री नरसी मेहता यांच्या जीवनावरही चित्रपट बनवण्याचा सल्ला दिला होता. कविवर्य नरसी मेहताही रामाचे भजन लिहीत असत.
या चित्रपटात मुस्लिम अभिनेत्याने रामाची भूमिका साकारली होती
१९४३ मध्ये 'राम राज्य' हा चित्रपट बनला आणि चित्रपटगृहांमध्ये लोकांच्या रांगा लागल्या. हा चित्रपट पाहण्यासाठी लोक आपली चप्पल आणि शूज थिएटरच्या बाहेर काढायचे. दिग्दर्शक ‘विजय भट्ट’ यांचा हा चित्रपट श्रीरामाच्या कथेवर आधारित होता. मुस्लीम अभिनेता ‘प्रेम आदिब’ याने या चित्रपटात रामाची भूमिका साकारली होती. या चित्रपटात शोभना समर्थ यांनी सीतेची भूमिका साकारली होती. हा चित्रपट पाहण्यासाठी लोक अनेक तास थिएटरबाहेर रांगेत उभे होते. हा चित्रपट अमेरिकेत प्रदर्शित झालेला पहिला बॉलिवूड चित्रपट ठरला.
महात्मा गांधींवर भारतात आणि परदेशात अनेक चित्रपट बनले आहेत. या चित्रपटांनी त्यांच्या कलात्मक दृष्टीकोनासाठी प्रसिद्धी मिळवली. त्यातले अनेक चित्रपट बॉक्स ऑफिसवर बंपर हिट देखील झाले. पण बापूंच्या खऱ्या आयुष्यात मात्र सिनेमाला विशेष स्थान नव्हते. सिनेमा आणि त्याचा समाजावर होणारा परिणाम याविषयी त्यांचा दृष्टिकोन वेगळा होता, कदाचित त्यामुळेच त्यांनी नेहमीच स्वत:ला चित्रपटांपासून दूर ठेवले होते.
2024-10-01T18:35:28Z dg43tfdfdgfd